Dalam pemindahan sel stem alogenik, sel stem darah yang sihat didermakan oleh orang lain, sama ada orang asing yang dipadankan atau ahli keluarga.1
Dalam pemindahan sel stem alogenik, sama seperti dalam pemindahan sel stem autologus, sel-sel barah dimusnahkan dengan kemoterapi dos tinggi pada mulanya dan kemudiannya sel stem pesakit digantikan dengan sel-sel daripada penderma.1,2 Perbezaan utama antara pemindahan sel stem autologus dan pemindahan sel stem alogenik adalah dalam pemindahan sel stem alogenik, penderma dan penerima merupakan individu yang berbeza.1,2
1. Carian penderma
2. Pengumpulan sel stem daripada penderma
3. Pengkondisyenan (kemoterapi dos tinggi untuk memusnahkan sel barah)
4. Pemindahan sel stem (infusi sel stem penderma)
5. Penjagaan selepas terapi
Untuk pemindahan alogenik, penderma yang selnya serasi dengan pesakit diperlukan.2 Jika pesakit mempunyai adik-beradik, mereka mungkin merupakan padanan yang sesuai. Jika tidak, pencarian akan diperluas kepada saudara-mara lain atau orang awam.3
Sebaik sahaja sel penderma dimasukkan secara infusi, ia membantu sumsum tulang pulih daripada kemoterapi dan mula membina semula sistem imun pesakit. Sistem imun baharu ini juga boleh menyasarkan mana-mana sel limfoma yang tinggal. Kesan ini dikenali sebagai kesan cantuman-lawan-tumor/limfoma.1,2
Kesan cantuman-lawan-limfoma
Kesan cantuman-lawan-limfoma ialah kesan yang diingini dalam pemindahan sel stem alogenik, di mana sistem imun penderma menyerang sel-sel barah penerima.1
Kesan cantuman-lawan-perumah
Penyakit cantuman-lawan-host ialah kesan sampingan yang tidak diingini yang boleh berlaku semasa pemindahan sel stem alogenik. Sistem imun asing penderma menyerang sel badan normal penerima. Penyakit cantuman-lawan-perumah biasanya menyebabkan simptom-simptom ringan hingga sederhana, tetapi kadangkala ia boleh menjadi serius malah boleh mengancam nyawa.1
Dalam pemindahan sel stem alogenik, sel stem berasal daripada penderma, sama ada ahli keluarga atau individu yang tidak berkaitan. Sel penderma haruslah sepadan dengan sel pesakit, terutamanya sistem antigen leukosit manusia (kadangkala dipanggil HLA). Antigen leukosit manusia ialah protein khusus yang terdapat pada permukaan kebanyakan sel yang membantu sistem imun anda mengenali sel-sel kepunyaan badan anda.3,4 Semakin hampir padanannya, semakin rendah risiko penolakan dan penyakit cantuman-lawan-perumah.3,4
Sel stem dikumpul daripada penderma yang mempunyai ciri-ciri tisu yang sesuai, sama ada penderma tersebut mempunyai talian persaudaraan atau tidak.3,4 Penderma akan menerima beberapa suntikan ubat selama beberapa hari sebelum pendermaan untuk merangsang pengumpulan sel stem dalam aliran darah.5
Dalam proses yang dinamakan apheresis, darah diambil daripada penderma dan sel stem akan ditapis. Darah yang berlebihan kemudiannya dikembalikan kepada penderma melalui infusi.5
Sebagai alternatif, sel stem boleh diambil terus daripada sumsum tulang melalui pembedahan dan kemudiannya dipindahkan dengan cara yang sama seperti sel stem darah.5
Sebelum pemindahan, anda akan dimasukkan ke hospital untuk menerima kemoterapi yang mungkin digabungkan dengan radioterapi. Rawatan ini digunakan untuk menekan sistem imun anda dan mengurangkan pengeluaran sel darah bagi mengelakkan penolakan pemindahan serta secara idealnya menghapuskan sebarang sel barah yang tinggal. Selain itu, pengkondisyenan juga mewujudkan ruang untuk sel stem penderma yang baharu.4
Anda juga perlu mengambil ubat imunosupresif untuk membantu menghalang sel stem penderma dan sistem imun anda daripada menyerang satu sama lain.1
Selepas pengkondisyenan, pesakit menerima sel stem penderma melalui infusi.4
Matlamatnya adalah agar sel stem ini berkembang menjadi sistem darah yang sihat dengan sel imun yang berfungsi.1,4
Di samping itu, sistem imun yang baru terbentuk boleh membantu menyerang sel-sel barah yang tinggal yang mungkin tidak dihapuskan oleh kemoterapi (kesan cantuman-lawan-limfoma).1
Disebabkan oleh kesan sampingan dan akibat jangka panjang pemindahan sel stem alogenik, penjagaan susulan jangka panjang yang menyeluruh diperlukan. Kerjasama rapat dengan doktor yang merawat adalah sangat penting.1
Kesan sampingan yang mungkin daripada pemindahan sel stem alogenik termasuk:1
Kesan sampingan pemindahan sel stem alogenik yang lazim ialah penyakit cantuman-lawan-perumah di mana sistem imun penderma menyerang sel normal badan pesakit.1 Terdapat dua jenis penyakit cantuman-lawan-perumah:1
Ini hanyalah kesan-kesan sampingan terpilih yang paling penting/paling lazim berlaku. Ia tidak menyeluruh. Kesan-kesan sampingan lain juga mungkin berlaku.
Disebabkan oleh kesan sampingan dan akibat jangka panjang pemindahan sel stem alogenik, penjagaan susulan jangka panjang yang menyeluruh bersama pasukan penjagaan kesihatan adalah diperlukan.1
References:
