ในการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่น เซลล์ต้นกำเนิดจากเลือดของผู้ที่มีสุขภาพดีจะได้รับการบริจาคจากบุคคลอื่น ไม่ว่าจะเป็นคนแปลก
หน้าที่เลือดเข้ากันได้หรือสมาชิกในครอบครัว1
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่นจะเหมือนกับการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากร่างกายตัวเอง ในข้อที่ว่าเซลล์มะเร็ง จะถูกทำลายด้วยเคมีบำบัดปริมาณมากก่อนเป็นอันดับแรก จากนั้นเซลล์ต้นกำเนิดของคุณจะถูกแทนที่ด้วยเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้บริจาค1,2 ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากร่างกายของตัวเองและการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่นคือ ผู้บริจาคและผู้รับเป็นคนละคนกัน1,2
สำหรับการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่น จะต้องใช้ผู้บริจาคที่มีเซลล์ที่ตรงกับผู้ป่วย2 หากผู้ป่วยมีพี่น้อง พี่น้องอาจเป็นคู่ที่เหมาะสม หากไม่มี การค้นหาจะขยายครอบคลุมเครือญาติหรือประชาชนทั่วไป3
เมื่อฉีดเซลล์ของผู้บริจาคแล้ว เซลล์เหล่านี้จะช่วยให้ไขกระดูกฟื้นตัวจากเคมีบำบัดและเริ่มสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
ของผู้ป่วยขึ้นมาใหม่ ระบบภูมิคุ้มกันใหม่นี้สามารถกำหนดเป้าหมายไปที่เซลล์มะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่เหลืออยู่ได้ ซึ่งเป็นผลกระทบ
ที่รู้จักในชื่อภาวะต่อต้านเนื้องอก/มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (graft-versus-tumour/lymphoma effect)1,2
ภาวะต่อต้านเนื้องอก/มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
ภาวะต่อต้านเนื้องอก/มะเร็งต่อมน้ำเหลืองเป็นผลที่ต้องการซึ่งเกิดขึ้นในการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่น โดยที่ระบบภูมิคุ้มกันของผู้บริจาคจะโจมตีเซลล์มะเร็งของผู้รับ1
ภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วย (Graft-versus-host disease)
ภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วยเป็นผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ในระหว่างการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่น ระบบภูมิคุ้มกันจากภายนอกของผู้บริจาคจะโจมตีเซลล์ปกติของร่างกายของผู้รับ ภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วยมักทำให้เกิดอาการเล็กน้อยถึงปานกลาง แต่บางครั้งอาการอาจรุนแรงและอาจถึงขั้นเป็นอันตรายถึงชีวิตได้1
ในการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่น เซลล์ต้นกำเนิดจะมาจากผู้บริจาค ซึ่งอาจเป็นสมาชิกในครอบครัวหรือบุคคลที่ไม่เกี่ยวข้องกันก็ได้ เซลล์ของผู้บริจาคจะต้องตรงกับเซลล์ของผู้ป่วย โดยเฉพาะระบบแอนติเจนของเม็ดเลือดขาวในมนุษย์ (บางครั้งเรียกว่า HLA) แอนติเจนของเม็ดเลือดขาวในมนุษย์เป็นโปรตีนเฉพาะที่พบบนพื้นผิวของเซลล์ส่วนใหญ่ โปรตีนนี้ช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันของคุณจดจำเซลล์ที่เป็นของร่างกายของคุณ3,4 ยิ่งตรงกันมากเท่าไร ความเสี่ยงที่จะเกิดการปฏิเสธและภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วยก็จะยิ่ง
ลดลงเท่านั้น3,4
เซลล์ต้นกำเนิดจะถูกเก็บรวบรวมจากบุคคลที่มีความเกี่ยวข้องหรือไม่เกี่ยวข้องกันก็ได้ แต่เป็นผู้ที่มีเนื้อเยื่อที่เหมาะสม3,4 ผู้บริจาคจะได้รับการฉีดยาบางชนิดเป็นเวลาหลายวันก่อนการบริจาคเพื่อกระตุ้นการสะสมของเซลล์ต้นกำเนิดภายในกระแสเลือด5
ในกระบวนการที่เรียกว่าอะเฟเรซิสนั้น เลือดจะถูกดึงออกจากตัวผู้บริจาคและคัดกรองเซลล์ต้นกำเนิด จากนั้นเลือดที่เหลือจะถูกส่งคืนให้กับผู้บริจาคผ่านทางการฉีด5
อีกวิธีหนึ่งคือการเก็บรวบรวมเซลล์ต้นกำเนิดโดยตรงจากไขกระดูกโดยการผ่าตัด จากนั้นจึงทำการปลูกถ่ายด้วยวิธีเดียวกับการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากเม็ดเลือด5
ก่อนการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด คุณจะต้องแอดมิตเข้าโรงพยาบาลเพื่อรับเคมีบำบัด ซึ่งอาจทำร่วมกับการฉายรังสีก็ได้ การรักษานี้นำมาใช้เพื่อกดภูมิคุ้มกันและลดการผลิตเซลล์เม็ดเลือดเพื่อป้องกันการปฏิเสธการปลูกถ่าย และคาดหวังว่าจะสามารถขจัดเซลล์มะเร็งที่เหลืออยู่ได้ นอกจากนี้ การปรับสภาพยังสร้างพื้นที่ให้กับเซลล์ต้นกำเนิดของผู้บริจาครายใหม่4
คุณจะต้องรับประทานยาที่กดภูมิคุ้มกันเพื่อช่วยป้องกันไม่ให้เซลล์ต้นกำเนิดของผู้บริจาคและระบบภูมิคุ้มกันของคุณต่อสู้กันเอง1
หลังจากปรับสภาพแล้ว ผู้ป่วยจะได้รับเซลล์ต้นกำเนิดของผู้บริจาคผ่านทางการฉีด4
เป้าหมายคือเพื่อให้เซลล์ต้นกำเนิดเหล่านี้พัฒนาเป็นระบบเลือดที่แข็งแรงพร้อมเซลล์ภูมิคุ้มกันที่ทำงานได้1,4
นอกจากนี้ ระบบภูมิคุ้มกันที่เพิ่งสร้างขึ้นใหม่สามารถช่วยโจมตีเซลล์มะเร็งที่เหลือซึ่งอาจเล็ดลอดมาจากเคมีบำบัดได้ (ภาวะต่อต้านเนื้องอก/มะเร็งต่อมน้ำเหลือง)1
เนื่องจากผลข้างเคียงและผลที่ตามมาในระยะยาวของการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากคนอื่น จำเป็นต้องมีการดูแลติดตามผลในระยะยาวอย่าง
ใกล้ชิด ดังนั้นการเต็มใจให้ความร่วมมือกับแพทย์ผู้รักษาจึงมีความสำคัญมาก1
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากคนอื่น ได้แก่:1
ผลข้างเคียงที่พบบ่อยของการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่นคือภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วย ที่ระบบภูมิคุ้มกันของผู้บริจาคจะโจมตีเซลล์ปกติของร่างกายตัวเอง1 ภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วยแบ่งออกมาเป็นสองชนิด:1
นี่เป็นเพียงตัวอย่างผลข้างเคียงที่สำคัญที่สุด/ที่พบบ่อยที่สุดเท่านั้น ข้อมูลดังกล่าวยังไม่ได้ครอบคลุมทั้งหมด และอาจมีผลข้างเคียงอื่น ๆ เกิดขึ้นได้
เนื่องจากผลข้างเคียงและผลที่ตามมาในระยะยาวของการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดจากคนอื่น จำเป็นต้องมีการดูแลติดตามผลในระยะยาวอย่างใกล้ชิดโดยทีมดูแลสุขภาพ1
References:
